Jak kofeina w herbacie wpływa na zdrowie?

Czy wiecie, że większość tradycyjnych rodzajów herbaty, zawiera kofeinę? Dotyczy to czarnej herbaty, zielonej, białej, herbaty Oolong, Pu-erh, żółtej oraz Matcha. Herbaty ziołowe, takie jak rumianek, mięta, rooibos, czy hibiskus, nie zawierają kofeiny, dotyczy to również mieszanek owocowo ziołowych. W związku z tym, że otrzymujemy od Was mnóstwo pytań: ile kofeiny zawiera herbata? Jaki jest wpływ kofeiny na organizm? Jakie są skutki kofeiny? Kofeina w herbacie, a kawie, gdzie jest jej więcej? Dziś przygotowaliśmy dla was ciekawostki ze świata gastronomii i nauki.  

Jakie są źródła kofeiny w herbacie?

Jednym z najbardziej kofeinowych napojów na świecie jest yerba mate. Pochodząca z Argentyny, Paragwaju i Brazylii została rozsławiona na świecie, głównie wśród białych kołnierzyków z korporacji, przez jezuitów. Średnia zawartość kofeiny tego gorącego napoju z Ameryki Południowej wynosi 70-90 mg na filiżankę, 240 ml, źródłem kofeiny są liście i gałązki ostrokrzewu paragwajskiego.

Bardzo smaczna i popularna na całym świecie czarna Herbata, Earl Grey pochodząca z Indii, Chin oraz Sri Lanki, swoją nazwę zyskała od brytyjskiego premiera lorda Charlesa Greya. Nie wiadomo czy to jest prawda, natomiast pewne jest, że średnia zawartość kofeiny w herbacie Earl Grey wynosi 40-70 mg na filiżankę, 240 ml. Źródłem kofeiny są liście krzewu herbacianego Camellia sinensis.

Popularny kuchenny „zabójca tłuszczu”, czyli Pu-erh pochodzi z Chin. Ojczyzną czerwonej herbaty jest region Pu’er. Kolor i właściwości zawdzięcza temu, że liście zostają poddane dodatkowemu procesowi fermentacji za pomocą drobnoustrojów i szlachetnych grzybów, które rozwijają się poprzez poddanie herbaty działaniu pary wodnej oraz podwyższonej temperatury. Średnia zawartość kofeiny wynosi 30-70 mg na filiżankę, 240 ml.

Zielona Matcha pochodzi od buddyjskich mnichów, którzy osłaniali krzewy matami, przez co wzrost liści jest spowolniony i herbata jest słodsza i bardziej aromatyczna. Zebrane liście są suszone i ścierane na proszek. Matcha zawiera najwięcej antyoksydantów i nie ma jednego profilu smakowego. Ta japońska herbata jest używana w kuchni do przygotowywania kulinarnych dzieł sztuki: ciastek, lodów lub jako dodatek do przetworów i potraw, np. makaronu. Średnia zawartość kofeiny w Matcha wynosi 35-70 mg na filiżankę, 240 ml. Źródłem kofeiny są sproszkowane liście.

Zielona herbata, tak jak Matcha, jest związana z przepiękną ceremonią parzenia herbaty. Jest znana już od czasów dynastii Han oraz Tang. Precyzyjny proces parzenia i picia w skupieniu mogą pomóc się stać, wyrazem wg. praktyce zen, że każdy czyn w codziennym życiu, może prowadzić do oświecenia. Średnia zawartość kofeiny wynosi 20-45 mg na filiżankę, 240 ml. Źródłem kofeiny są liście krzewu herbacianego Camellia sinensis.

Korzyści zdrowotne picia herbaty z kofeiną

Jeśli porównamy, kofeina w herbacie, a kawie, to yerba mate nie tylko posiada najwięcej kofeiny, w przeciwieństwie do kawy, pobudza i dodaje energii przez cały dzień, dzięki czemu nie powoduje gwałtownych spadków energii, które często doświadczamy po wypiciu kawy. Efekt ten może być przypisany działaniu kofeiny z innymi substancjami aktywnymi zawartymi w yerba mate, takimi jak teobromina i teofilina, które wpływają na układ nerwowy w sposób bardziej subtelny i zrównoważony.

Wpływ kofeiny na organizm w herbacie Earl Grey oraz kawie został nawet przebadany naukowo. Badania sugerują, że umiarkowane spożycie kawy może zmniejszać ryzyko niektórych chorób, takich jak Parkinson, cukrzyca typu 2, i pewne rodzaje nowotworów. Kofeina w herbacie Earl Grey jest wchłaniana wolniej, prowadzić do łagodnego i długiego pobudzenia, bez gwałtownych spadków energii, a delikatny smak, z nutą cytrusową pochodzącą z olejku bergamotowego jest bardzo przyjemny o poranku.

Czerwona herbata natomiast zawiera ilości statyn, które obniżają poziom cholesterolu. Badanie wykazało, że ekstrakt z pu-erh może znacząco poprawić parametry, takie jak zmniejszenie złego cholesterolu LDL oraz zwiększenie dobrego cholesterolu HDL.

Matcha zawiera dużą ilość katechin, zwłaszcza EGCG, które mają silne właściwości przeciwutleniające. Wysoka zawartość chlorofilu oczyszcza organizm. L-teanina w matcha pomaga w poprawie skupienia.

Cesarzowa zdrowia i urody, czyli zielona herbata jest bogata w katechiny, które wspomagają ochronę przed wolnymi rodnikami. Regularne picie  obniża ryzyko chorób serca poprzez poprawę poziomu cholesterolu i ciśnienia krwi. Zielona herbata wspiera metabolizm przez spalanie tłuszczu.

Wpływ kofeiny z herbaty na układ nerwowy

Zawartość kofeiny w herbacie najogólniej rzecz biorąc, ma delikatnie pobudzający i zrównoważony charakter. Porównując wpływ kofeiny na organizm, można powiedzieć, że kawa jest energicznym sprinterem, a herbata wytrwałym maratończykiem. Mają zupełnie inne cele i sposób działania. 

Efekt pobudzający w Matcha jest łagodniejszy i dłużej się utrzymuje, niż po wypiciu kawy kawa, dzięki obecności L-teaniny, która działa relaksująco i pomaga uniknąć nagłych spadków energii. L-teanina wspiera także skupienie i redukuje stres​

Efekt pobudzający, jaki oferuje zielona herbata, jest łagodny i stabilny, mniej intensywny niż kawa i matcha, dzięki L-teaninie, która wspiera skupienie i relaks. 

Earl Grey jest bogata w polifenole, które mogą pomagać w walce z wolnymi rodnikami. L-teanina zawarta w tej herbacie działać relaksująco, zmniejszając stres i poprawiając koncentrację. 

Yerba mate dostarcza energii przez cały dzień, co jest związane z synergicznym działaniem kofeiny, teobrominy i teofiliny, pomagając skupić się na codziennych zadaniach i zwiększają wytrzymałość​.

Ile kofeiny zawiera herbata w porównaniu do kawy?

• Kawa – 95 mg kofeiny na filiżankę 
• Yerba Mate od 70 do 90 mg kofeiny na filiżankę 
• Czarna herbata i Pu-erh do 40 do 70 mg kofeiny na filiżankę 
• Oolong od 30 do 50 mg kofeiny na filiżankę 
• Zielona herbata od 20 do 45 mg kofeiny na filiżankę 
• Biała herbata od 15 do 30 mg kofeiny na filiżankę 
• Matcha od 35 do 70 mg kofeiny na filiżankę, ilość proszku używanego do parzenia ma duże znaczenie.

Zestawienie pokazuje wyraźnie, że zawartość kofeiny w herbacie jest mniejsza niż w kawie. Yerba mate ma najwyższą zawartość kofeiny, zbliżoną do kawy. Tradycyjne rodzaje herbaty: czarna, zielona, biała, oolong, pu-erh, zawierają mniej kofeiny niż kawa, ale ilość ta może się różnić w zależności od sposobu parzenia i gatunku herbaty. Yerba mate i matcha mogą mieć zawartość kofeiny zbliżoną do kawy, w zależności od sposobu przygotowania.

Możliwe skutki uboczne nadmiernego spożycia kofeiny z herbaty

Kofeina skutki uboczne w kawie to przede wszystkim przyspieszenie akcji serca, bezsenność, nerwowość, drżenie rąk. Kawa może podrażniać żołądek i prowadzić do zgagi. Nadmiar herbaty Earl Grey może prowadzić do bezsenności, niepokoju, przyspieszenia akcji serca. Matcha w nadmiarze może prowadzić do podobnych skutków ubocznych jak w przypadku kawy, ale, nawet gdy to się wydarzy, jest lepiej tolerowana dzięki obecności L-teaniny. Wysoka zawartość chlorofilu może prowadzić do łagodnych efektów detoksykacyjnych u niektórych osób. Zielona herbata wypijana w nadmiarze może prowadzić do bezsenności, a taniny mogą blokować wchłanianie żelaza. Yerba mate uwielbiana przez pracusiów, w nadmiarze może powodować nerwowość, a także nieregularne bicie serca, uczucie dzwonienia w uszach i problemy z zasypianiem. Dlatego i tu także zalecamy umiar. 

Kawa jest intensywna i wspaniała pod względem smaku i efektu pobudzającego, korzystna dla osób potrzebujących szybkiego zastrzyku energii. Kofeina w herbacie to delikatniejsza opcja, idealna dla osób poszukujących stabilnego i całodziennego pobudzenia i korzyści zdrowotnych, szczególnie dla serca i metabolizmu.